Al sinds 2015 neemt het percentage werknemers met burn-outklachten gestaag toe. Volgens het TNO schommelde dat jarenlang rond de 10 procent, maar ging het in 2019 om ruim 17 procent van alle werknemers (ArboBalans, 2019). Met name de young professionals (25-35 jaar) lijden hieronder: 21 procent van hen kampte met psychische vermoeidheid door het werk. Maar op elke leeftijd wordt druk ervaren. De student, de young professional en de medior/senior werknemer.
Vanuit Novum hebben wij de vraag aan onszelf gesteld in hoeverre er vanuit de overheid een sabbatical gefaciliteerd zou moeten worden, de SVBatical. Voor elke burger het recht om elke “x” jaar, een “x” aantal maanden, een “x” vergoeding te ontvangen om te doen wat je echt wilt. Voor de één zou dit reizen kunnen zijn, een cursus volgen, meer tijd te hebben voor het gezin of wellicht de stap te maken om een eigen bedrijf te starten. Hoe meer wij het er over hadden hoe complexer het werd, wie wel, wie niet, en in welke vorm?

Vooronderzoek

Het belangrijkste vraagstuk is, wat vindt de burger? Echter om de juiste vraagstelling en input vanuit de markt te krijgen zijn we gestart met het rondvragen bij verschillende experts om input. We hebben een rondgang gedaan bij vakbonden, HR afdelingen corporate organisaties, hoogleraren en verschillende loopbaan coaches. Daaruit kwamen de volgende interessante quotes:

Vignetten methode

Tijdens het vooronderzoek kregen wij als tip om gebruik te maken van de Vignettenmethode. Binnen Novum hebben wij deze onderzoek methode niet eerder ingezet waardoor wij, los van de methode, ook erg enthousiast werden van een nieuwe manier van aanpak testen. In het kort de Vignettenmethode: Een vignet is een kaartje met een schets van de situatie aan de hand van verschillende kenmerken (attributen). Bij de Vignettenmethode krijgen de ondervraagden een aantal van deze vignetten te zien en wordt hen gevraagd steeds hun waardering voor de voorgelegde situatie te geven. Eenvoudig gezegd, aan elk vignet moet een rapportcijfer gegeven worden. Met behulp van een wiskundige analyse, wordt vervolgens het belang van elk aspect in zijn onderlinge samenhang bepaald.

Om de Vignetten methode goed in te zetten hebben we gekozen om 3 sub onderwerpen voor te leggen;

• duur van de sabbatical, 3/6/12 maanden
• frequentie van de sabbatical, 5/10/15 jaar
• financiële tegemoetkoming vanuit de overheid, 70% laats verdiende maandsalaris / €1050 per maand

Aanpak

Door de verschillende combinaties te gebruiken hadden we in totaal 18 vignetten om voor te leggen aan de respondent. Om een helder beeld te krijgen van wat de burger aan (latente) behoefte heeft met betrekking tot het onderwerp hebben we gekozen voor een hybride aanpak. Alvorens we de vignetten lieten zien hebben we eerst een aantal open vragen gesteld zonder dat ze wisten welk onderwerp/concept we wilden bespreken.

De volgende open vragen hebben wij gesteld:

• Waar besteed jij gedurende de week zoal je tijd aan?
• Indien je zelf mocht kiezen waar jij je tijd aan zou besteden, waar zou dat aan zijn?
• Welke bijdrage levert deze tijdbesteding?
• Stel dat je hier tijd aan zou mogen besteden? In hoeverre vind jij dat je hier wat voor terug zou moeten doen.

Gezien wij in augustus 2020 het onderzoek op straat hebben uitgevoerd (met in achtneming van de toen geldende maatregelen van rijksoverheid.nl) hebben wij de vigenettenmethode op een aangepaste manier moeten uitvoeren. In plaats van verschillende vignetten tegelijk te laten zien waar de respondent een vignet uitkiest, hebben we gekozen om alle vignetten te presenteren op een Tablet. We lazen het vignet voor en vroegen om op gevoel een (snelle) keuze te maken door een waardering te geven van 1 tot 5 (zie voorbeeld vignet).

Resultaten

Uit de open vragen kwam naar voren dat grotendeels van de respondenten hun tijd tegenwoordig besteden aan werk & familie/vrienden. Sporten, het huishouden en opleidingen volgen waren ook veel gehoorde antwoorden. Indien ze zelf mochten weten waar ze hun tijd aan zouden besteden was een groot deel van de respondenten van plan om te gaan reizen. Uitrusten, familie/vrienden en een eigen onderneming starten waren ook veel genoemde invullingen van de tijd.

Uit de antwoorden van de respondenten bleek dat de meerderheid graag wat terug zou doen voor de maatschappij als compensatie van de ontvangen betaalde vrije tijd. De invulling van de vrije tijd zagen ze namelijk vooral als een verrijking van hun eigen leven in plaats van een verrijking voor een ander.

De vignetten volgde op de open vragen. Wat bleek uit de resultaten is dat merendeel van de respondenten zo enthousiast was over het feit dat er een sabbatical zou zijn, dat het allereerste vignet dat ze zagen het hoogst gewaardeerd werd (score: 3.38). Waarbij dit vignet niet gelijk de langste tijd, hoogste frequentie en hoogste salaris heeft. Met de aanname dat men niet wist dat er nog 17 andere vignetten zouden volgen hebben het eerste vignet niet meegeteld in onze resultaten.

Het twee na hoogste vignet dat gewaardeerd werd met 3,33 was met een looptijd van 6 maanden, om de 5 jaar met een uitkering van 70% van het laatst verdiende salaris.

Het vignet dat als laagste gewaardeerd werd met een score van 1,71 was met een looptijd van 6 maanden, om de 15 jaar en een vaste vergoeding van 1050 euro.

Ook waren er een aantal respondenten die aangaven helemaal geen behoefte te hebben aan een sabbatical. Quotes als: “Ik wil lekker werken, hoef geen sabbatical” & “Geen van de opties, ik werk 25 uur per week en mijn vader legt de rest bij. Prima zo.” waren ook aan de orde.

Learnings

• De vignetten methode werd ons aangeraden om te gebruiken voor dit onderzoek. Deze voor ons nieuwe methode, bleek in de huidige tijd niet handig te zijn om in te zetten. Door de corona maatregelen vanuit de overheid moest er afstand gehouden worden en konden respondenten zelf niet de vignetten aanraken en uitkiezen. Het resultaat was dat wij alle vignetten één voor één bij langs moesten gaan wat soms tot verwarring leidde bij respondenten. De vraag: “hebben we deze niet al eens gehad?” kwam meerdere malen langs. Dit zorgde tevens voor onduidelijkheid bij de respondenten hoe de vignetten te waarderen. Hadden ze de meest prettige in hun ogen al gehad of nog niet.
• De uitslag is discutabel doordat het hoogst scorende vignet het allereerste vignet was dat de respondenten voorgeschoteld kregen. Deze hebben wij daarom buiten beschouwing gelaten omdat we verwachten dat men uit enthousiasme deze het hoogst waardeerde.
• Uit de gesprekken die wij hebben gehad tijdens de interviews blijkt dat er in zijn algemeenheid niet erg veel behoefte is aan een terugkerende sabbatical. De meeste mensen die wij gesproken hebben waren gematigd enthousiast. Het idee sprak ze aan, echter na wat langer er over na te denken vonden ze bepaalde routines in het leven (zoals werken) toch ook prettig.

Gelet op bovenstaande learnings is er onvoldoende draagvlak gebleken om een vervolgexperiment op te gaan zetten. Daarbij is het experiment SVBatical afgesloten.